Tổng thống Trump thay đổi hoàn toàn luật di trú Mỹ

Các sắc lệnh vừa được Tổng Thống Donald Trump ban hành, theo đó, siết chặt an ninh biên giới và ý định giới hạn số người tị nạn được nhận vào Mỹ, đánh dấu sự từ bỏ các nỗ lực có từ nhiều năm nay của Washington nhằm đưa ra một thỏa thuận thay đổi luật di trú Mỹ.

“Chúng ta không cần có luật mới,” ông Trump cho hay hôm Thứ Tư khi phát biểu tại Bộ Nội An. “Chúng ta sẽ tiến hành các nỗ lực của mình trong khuôn khổ luật pháp và cơ cấu hiện nay.”Điều chính yếu trong các biện pháp Tổng Thống Trump ký ban hành là khởi sự tiến trình xây bức tường dọc theo biên giới Mỹ-Mexico.

Ngưng cung cấp các khoản tiền trợ cấp của chính phủ liên bang

Ông cũng ra lệnh ngưng cung cấp các khoản tiền trợ cấp của chính phủ liên bang cho những thành phố tự nhận là nơi “trú ẩn an toàn” cho di dân bất hợp pháp và gia tăng số nhân viên Sở Di Trú và Biên Phòng, một điều tùy thuộc vào khả năng chuẩn chi tài chánh của Quốc Hội.

Trong tuần này, ông Trump cũng dự trù sẽ tạm ngưng việc cho người tị nạn vào Mỹ và cấm vô hạn định những người từ Syria muốn vào quốc gia này.Nhiều phần ông Trump sẽ ký sắc lệnh theo đó ngưng cấp visa cho những người đến từ các quốc gia có đa số dân theo Hồi Giáo, như Iran, Iraq, Libya, Somalia, Sudan, Syria và Yemen, trong ít nhất 30 ngày.Hôm Thứ Năm, ông Trump sẽ quay trở lại lãnh vực kinh tế, ký một thông báo cho Quốc Hội hay rằng ông khởi sự các cuộc đàm phán song phương với phần lớn các quốc gia từng ký vào thoả thuận TPP.

Nỗ lực của Washington nhằm đưa ra một thỏa thuận thay đổi luật di trú Mỹ

Hôm Thứ Hai, Tổng Thống Trump loan báo việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận này, với lý do gây thiệt hại cho giới công nhân Mỹ. Từ nhiều năm qua, các nhà lập pháp ở cả hai đảng từng cùng nhau thương thảo để thông qua được một luật di trú theo đó cho những người đang sinh sống bất hợp pháp ở Mỹ  một hình thức pháp lý nào đó, với lần gần đây nhất là vào năm 2013.

Do sức mạnh chính trị của người thiểu số Hispanic (nói tiếng Tây Ban Nha) đang ngày càng tăng lên, phía đảng Cộng Hoà từng lo ngại rằng sự chống đối của nhóm này sẽ gây nhiều cản trở cho khả năng đảng lấy lại được Tòa Bạch Ốc.

Tuy nhiên, chiến thắng của ông Trump, với lập trường di trú Mỹ vô cùng cứng rắn, khiến quan điểm này phải được xét lại.Việc ông Trump trừng phạt các thành phố không chịu cộng tác với giới chức di trú liên bang có thể khiến các nơi này bị mất đi hàng triệu đô la mỗi năm.Tuy nhiên, chính phủ liên bang có thể gặp các thử thách lớn lao về pháp lý với các cuộc tranh tụng kéo dài.

Trục xuất ra khỏi nước Mỹ đối với những thường trú nhân phạm tội hình sự nghiêm trọng

Thật may mắn là tỷ lệ người gốc Việt tại Mỹ phạm tội hình sự nghiêm trọng chiếm tỷ lệ rất thấp, và thường rơi vào nhóm con lai; do vậy, việc trục xuất những trường hợp này sẽ rất khó khăn vì họ gần như "mất gốc" Việt Nam. Tuy nhiên, pháp luật về quốc tịch của Việt Nam vẫn còn một số quy định, mà theo đó, chính phủ Mỹ có thể vận dụng để yêu cầu chính phủ Việt Nam công nhận vẫn còn quốc tịch Việt Nam cho những thường trú nhân là con lai, hay thường trú nhân khác trong các trường hợp này. Và như vậy, trong trường hợp chính phủ Việt Nam công nhận quốc tịch Việt Nam cho các diện này, họ có thể bị trục xuất về Việt Nam.

Chiến thắng của ông Trump, với lập trường di trú Mỹ vô cùng cứng rắn

Trong trường hợp chính phủ Việt Nam không đồng ý công nhận quốc tịch và tiếp nhận các thường trú nhân này, chính quyền ông Trump có thể xây dựng các trại giam giữ những di dân bất hợp pháp bị trục xuất bao gồm thường trú nhân phạm tội nói riêng, các di dân bất hợp pháp diện khác, hoặc là hạn chế nhiều quyền lợi đối với họ.

Chính sách này có ảnh hưởng lớn đến di dân từ Mexico, nhưng không ảnh hưởng nhiều đến di dân gốc Việt. Tuy nhiên, nhiều khả năng là phía Mexico sẽ không đồng ý chi trả tiền để xây dựng bức tường ngăn cách này. Như vậy, phía Mỹ phải "móc hầu bao" để chi trả.Nguồn kinh phí tất nhiên là từ tiền đóng thuế của dân; và như vậy, khả năng mức thuế suất sẽ tăng lên, và người dân phải trả nhiều thuế hơn.

Chính sách sửa đổi, bãi bỏ một số đạo luật về di trú Mỹ

Gần như chắc chắn là Chính quyền ông Trump có thể sẽ sửa đổi một số quy định về di trú Mỹ như giới hạn lại số lượng visa định cư được cấp hàng năm; yêu cầu các doanh nghiệp Mỹ tăng lương; nâng cao điều kiện làm việc,.... đồng thời hỗ trợ về thuế,... để doanh nghiệp Mỹ ưu tiên tuyển dụng lao động hợp pháp ở Mỹ trước. Về các diện visa lao động định cư, chính quyền ông Trump có thể sẽ giảm số lượng được cấp hàng năm; yêu cầu về kinh nghiệm, bằng cấp chuyên môn cao hơn, và có thể sẽ bãi bỏ hẳn diện visa EB3 lao động phổ thông (unskilled workers) và thay thế bằng diện visa lao động không định cư (visa H-2A,H-2B).

 Chính quyền ông Trump có thể sẽ sửa đổi một số quy định về di trú Mỹ

Chính quyền ông Trump nhiều khả năng sẽ bãi bỏ diện bảo lãnh anh chị em (diện F4), đồng thời giới hạn lại độ tuổi trong diện F1, F3.

Về việc bảo trợ tài chính trong việc bảo lãnh thân nhân, chính quyền ông Trump có thể sẽ bãi bỏ quy định về đồng tài trợ trong một số diện. Có nghĩa là người bảo lãnh phải có đủ khả năng tài chính thì mới được bảo lãnh, ví dụ như các diện bảo lãnh F1, F2A, F2B, F3.

Chính sách Đưa công ăn việc làm về Mỹ cho người dân Mỹ

Nhiều người dân Mỹ có vẻ như đang mong đợi ông Trump thực hiện lời hứa này. Chính quyền ông Trump có thể thực hiện điều này bằng các cách sau đây:

- Phạt nặng, thậm chí truy tố hình sự những chủ lao động cố tình sử dụng lao động là di dân bất hợp pháp. Nếu cách này được áp dụng, di dân bất hợp pháp gốc Việt sẽ bị ảnh huởng nặng nề bởi vì sẽ không có ai dám thuê mướn họ và làm việc và trả tiền mặt cho họ.

- Yêu cầu các công ty Mỹ chuyển nhà máy từ nước ngoài về Mỹ bằng cách ưu đãi thuế, và các ưu đãi khác.

- Tăng thuế nhập khẩu để bảo vệ sản xuất trong nước.

Chính quyền ông Trump có thể sẽ chỉnh sửa quy chế tỵ nạn hiện hành theo hướng chặt chẽ 

Chính quyền ông Trump có thể sẽ chỉnh sửa quy chế tỵ nạn hiện hành theo hướng chặt chẽ hơn như thủ tục kiểm tra, xác minh nhân thân người xin tỵ nạn, chứng cứ sẽ chặt chẽ hơn, có thể cần sự điều tra, xác nhận từ các lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài. Đồng thời, thời gian giải quyết hồ sơ có thể sẽ rút ngắn lại để tránh việc người xin tỵ nạn lợi dụng thời gian kéo dài để đi làm,...

Việc thực thi các biện pháp này của chính quyền ông Trump đò hỏi sự phối hợp của nhiều cơ quan như DHS,USCIS, DOL,và đặc biệt là lực lượng cảnh sát liên bang (FBI) và tiểu bang. Hiện có vẻ như một số các cơ quan cảnh sát tiểu bang không đồng ý phối hợp với chính quyền ông Trump trong việc kiểm tra tình trạng di trú của người bất hợp pháp.Tuy nhiên, các sở cảnh sát tiểu bang này có thể phải chịu sức ép từ chính quyền Liên bang trong việc kiểm tra này bởi vì phần lớn ngân sách hoạt động của họ được rót xuống từ chính phủ Liên bang.

Xem ra, trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump, di dân nói chung, di dân gốc Việt nói riêng sẽ bị tác động lớn. Hệ thống luật pháp di trú Mỹ là không hồi tố; do vậy, các trường hợp bảo lãnh thân nhân, nếu chưa nộp, thì nên nộp hồ sơ bảo lãnh ngay bây giờ. Những diện khác cũng nên nhanh chóng tìm kiếm con đường định cư hợp pháp càng sớm càng tốt, tuy rằng bây giờ cũng đã khá muộn, nhưng vẫn còn hy vọng