Cuộc sống thu nhập của người Việt khi định cư Mỹ

Ước tính có khoảng 25 triệu người nhập cư đang tham gia vào thị trường lao động tại Mỹ và sự hiện diện của họ ở hầu hết các lĩnh vực đã đóng góp một phần không nhỏ vào sự phát triển chung của nước sở tại. Thu nhập của người Việt khi sống và làm việc  định cư Mỹ vào khoảng 20.000 - 40.000 USD một năm. Với người Việt chúng ta con số đó có thể là lớn song chỉ ở dưới mức trung bình so với người Mỹ.

Cuộc sống Việt định cư Mỹ

Theo thống kê của Bộ Lao động Mỹ, người nhập cư Mỹ chiếm khoảng 16,7%, tương đương khoảng 25 triệu người, trong lực lượng lao động Mỹ. Cơ quan này đã công bố danh sách các công việc có sự tham gia của người nhập cư tại Mỹ theo tỷ lệ từ ít nhất đến nhiều nhất dựa trên các số liệu thu thập được, theo CBS News. Như chúng ta đã biết, đa số người Việt nhập cư vào Mỹ sau năm 1975 thuộc rất nhiều thành phần khác nhau. Một số lớn người Việt qua Mỹ sau đó theo diện bảo lãnh thân nhân. Hầu hết họ đều đã không còn trẻ. Việc phải trải qua cuộc sống mới tại nơi xứ lạ quê người, tiếp thu văn hóa và đặc biệt là ngôn ngữ hết sức khó khăn. Họ phải bắt đầu bằng những công việc lao động chân tay đơn giản với đồng lương tối thiểu ở Mỹ (trung bình 6 đến 8 đôla một giờ) trong các xưởng sản xuất, nhà hàng.... Đồng tiền mà họ kiếm được không hề dễ dàng đó đều phải bỏ ra để trang trải các chi phí đắt đỏ ở Mỹ, đặc biệt là ngôi nhà.

Người nhập cư Mỹ chiếm khoảng 16,7%, tương đương khoảng 25 triệu người

Ở Mỹ, người ta đi làm rất hăng say để trả tiền nhà, bảo hiểm, ăn uống và các thứ sinh hoạt khác. Có nhiều người làm việc thêm vào bất cứ thời gian rãnh của họ. Vì có nhiều cơ sỡ mở cữa 24 giờ mỗi ngày, ví dụ như chợ Walmart, McDonald, etc. Hầu hết người Việt Nam sang đây đều mua nhà trả góp. Có nghỉa là mình có thể trả trước từ 3% cho đến 99%, sau đó hàng tháng mình trả cho ngân hàng, cho đến 15 hay 30 năm. Tiền bảo hiễm và ăn uốn thì không nhiều lắm. Nếu bạn sang Mỹ thì tôi xin khuyên là nên mua bảo hiểm vì tiền nhà thương bên đây rất mắt.

Tuy nhiên nhờ sự hỗ trợ ban đầu của chính phủ Mỹ dành cho người nhập cư Mỹ (food stamp, cash aid..) nên về cơ bản cuộc sống của họ không đến nỗi nào. Dần dần một số ít người có khả năng thích nghi và hòa nhập cao, học hiểu tiếng Anh đã xin được những công việc tốt hơn, đa phần là công việc hành chính liên quan đến người Việt ở Mỹ, hoặc công việc họ từng làm tại Việt Nam. Một số người khác bắt đầu kinh doanh cafe, nhà hàng, tiệm phở.... và đặc biệt là tiệm nail (làm móng). Đó là cách mà cộng đồng người Việt hình thành và phát triển ở Mỹ.Thu nhập bình quân của người Việt có thể nói là ổn định, vào khoảng 20.000 đến 40.000 USD một năm.

Tôi chỉ ước tính theo tình hình chung, lấy đa số. Dĩ nhiên vẫn có thiểu số người Việt vươn lên bằng khả năng thực, làm việc trong những chuyên ngành với mức thu nhập cao trên 100.000 USD một năm (máy tính, tài chính ngân hàng, y học ...), nhưng chỉ là thiểu số. Ở Mỹ thì học sinh từ mẫu giáo đến lớp 12 được học 100% miễn phí. Học sinh không tốn bất cứ lệ phí gì, chỉ tốn tiền ăn hàng ngày. Nếu học sinh có cha mẹ nghèo, thì trường sẻ cho ăn miễn phí luôn. Xe bus sẻ lại 1 khu tập trung rất gần nhà của mổi học sinh và chở đến trường và đưa về ngay chỗ củ. Cũng có nhiều cha mẹ chỡ con cái đi học. Vài tháng thì trường sẻ cho học sinh đi tìm thực tế(field trip) đễ quang sát những gì mà chúng đã học trong trường 1 cách thực tế và trung thực nhất, ví dụ như đi tham quang viện bảo tàn, tòa bạch ốc, các nông trại, etc. Học sinh kém môn nào thì sẻ được giáo viên kèm thêm môn đó. Ở Mỹ thì cô hay thầy giáo không có dạy thêm.

Vậy sự khác biệt cơ bản giữa cuộc sống định cư Mỹ và tại Việt Nam là ở giá trị đồng tiền kiếm ra. Vẫn cùng một công việc làm bếp hay làm móng tay, một người tại Mỹ có thể lái xe hơi, ở một ngôi nhà đẹp có khoảng sân vườn rộng và garage để xe, sắm một chiếc tivi màn hình lớn.... Còn người ở Việt Nam chỉ đủ sống và mua được một chiếc xe máy. Với thu nhập như vậy người đó không thể so sánh với người bản xứ nhưng nếu đem số tiền đó về Việt Nam thì người đó bỗng trở thành phú hộ giàu có.

Sự khác biệt cơ bản giữa cuộc sống định cư Mỹ và tại Việt Nam là ở giá trị đồng tiền

Làm việc và định cư Mỹ

Còn một sự khác biệt lớn giữa xã hội định cư Mỹ và Việt Nam đó là vai trò của chính phủ trong cuộc sống của người dân. Tại Mỹ khi bạn thuộc tầng lớp low income (thu nhập thấp dưới tiêu chuẩn sống), bạn sẽ được chính phủ cung cấp food stamp (một chiếc thẻ như thẻ tín dụng để bạn mua thức ăn mỗi tháng với hạn mức tiền ấn định trước), cash aid (hỗ trợ tiền mặt), cash aid for unemployee (tiền thất nghiệp), tax refund (hoàn trả thuế - có khi nhiều hơn nhiều lần số tiền bạn đã đóng thuế) SSI for disability (tiền cho người mất khả năng làm việc, cho người già..). Ngoài ra còn có medicaid (bảo hiểm y tế) giúp bạn được chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất.

Hệ thống giáo dục phổ thông được chính phủ chi trả hoàn toàn. 

Hệ thống giáo dục phổ thông được chính phủ chi trả hoàn toàn. Lên đại học bạn có thể mượn tiền không lãi suất để theo học bất kỳ ngành nghề nào bạn muốn. Thậm chí nếu không đúng tuổi đi học bạn còn được cho tiền để khuyến khích hoàn tất chương trình đại học. Đó là những tiện ích xã hội mà Việt Nam còn rất lâu mới có thể thực hiện được. Do vậy người Việt Nam tại Mỹ có thể yên tâm cho tương lai của con cháu tại Mỹ, được thừa hưởng những lợi ích xã hội tốt nhất để vươn lên và thành công .

Tuy nhiên một người sống định cư Mỹ phải cần xác định họ phải làm việc. Dù là làm bất cứ công việc gì thì họ cũng phải cố gắng làm việc. Nếu không họ sẽ rất vất vả trong việc chi trả chi phí sinh hoạt đắt đỏ đặc biệt là tiền nhà. Chính phủ Mỹ chỉ hỗ trợ khi bạn gặp khó khăn thật sự. Cơ cấu xã hội Mỹ và những chiếc bẫy tín dụng từ ngân hàng buộc người ta phải làm việc để có được một cuộc sống tốt. Bạn kiếm ra càng nhiều tiền thì bạn càng phải đóng thuế nhiều. Ngân hàng sẽ cho bạn mượn tiền để mua nhà, xe hoặc bất cứ thứ gì bạn muốn. Nhưng để hoàn toàn sở hữu những thứ đó bạn phải làm việc trong một thời gian tương đối dài. Đó là cách mà xã hội Mỹ vận hành.

Tuy nhiên một người sống định cư Mỹ phải cần xác định họ phải làm việc. 

Làm việc, kiếm tiền, mua tài sản (hay tiêu sản) rồi lại phải làm việc, trả nợ... một cái vòng tuần hoàn. Áp lực cuộc sống buộc mọi người phải làm việc liên tục. Điều đó dẫn đến xã hội làm ra của cải vật chất nhiều hơn, giúp xã hội phát triển hơn. Nhiều người gọi đó là xã hội đồng tiền, hay xã hội với khẩu hiệu "làm việc là sống, sống là để làm việc". Thứ áp lực đó không có ở xã hội Việt Nam.

Do vậy để nói sống trong xã hội nào là hạnh phúc hơn là tùy ở suy nghĩ và định hướng của mỗi người. Một số người sẽ thành công khi làm việc ở nước ngoài nhưng một số khác sẽ lại hạnh phúc hơn nếu sống và làm việc ở Việt Nam.